Dyrektor Instytutu Językoznawstwa

dr hab. Iza Matusiak-Kempa, prof. UWM

Ukończyła filologię polską na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie. W 2006 r. obroniła rozprawę doktorską Antroponimia mieszkańców komornictwa jeziorańskiego w latach 1500-1772, napisaną pod kierunkiem prof. dr hab. Marii Biolik. Stopień doktora habilitowanego otrzymała z wyróżnieniem w czerwcu 2020 r. Na stanowisku profesora uczelni pracuje od listopada 2020 roku. Jej obecne prace poświęcone są głównie współczesnym i historycznym nazwom własnym (przede wszystkim nazwom osobowym) opisywanym w kontekście kulturowym i  aksjologicznym. Działalność naukową i dydaktyczną łączy z pracą w redakcji „Prac Językoznawczych” oraz upowszechnianiem wiedzy o języku polskim i motywacji nazwisk Polaków. Wielokrotnie wyróżniana nagrodami rektora, najczęściej za działalność organizacyjną. W 2018 roku otrzymała tytuł Belfera Roku na Wydziale Humanistycznym.

Monografie

Matusiak-Kempa I., 2009, Nazwiska mieszkańców komornictwa jeziorańskiego (XVI-XVIII w.), Olsztyn.

Matusiak-Kempa I., 2019, Nomen omen. Studium antroponimiczno-aksjologiczne, Olsztyn.

Artykuły naukowe opublikowane w czasopismach

Matusiak I., 2003, Sposoby identyfikacji kobiet z dawnego komornictwa jeziorańskiego na Warmii, Prace Językoznawcze V, s. 83-94 – 25 pkt

Matusiak I., 2004, Polskie nazwiska odapelatywne z terenu dawnego komornictwa jeziorańskiego ( XVII-XVIII) w., „Onomastica”, R. XLIX, s. 123-132 – 10 pkt

Matusiak I., 2006, Nazwiska równe imionom na terenie dawnego komornictwa jeziorańskiego w XVII-XVIII w., „Prace Językoznawcze”, s. 83-94 – 25 pkt

Matusiak I., 2007, Nazwiska odmiejscowe na terenie dawnego komornictwa jeziorańskiego na Warmii (XVII-XVIII w.), „Onomastica”, R. LI, s. 215-228.

Matusiak I., 2007, Metaforyczne sposoby tworzenia nazw osobowych (na przykładzie nazwisk mieszkańców komornictwa jeziorańskiego na Warmii w XVII-XVIII w.), „Prace Językoznawcze”, IX, s. 113-128.

Matusiak I., 2008, Sposoby adaptacji polskich nazwisk do niemieckiego systemu językowego (na przykładzie źródeł z dawnego komornictwa jeziorańskiego z XVII-XVIII w.), „Prace Językoznawcze”, X, s. 172-186.

Matusiak I., 2008/2009, Tendencje w tworzeniu współczesnych żeńskich form imienniczych, „Onomastica”, LIII, s. 83-92.

Matusiak-Kempa I., Krawczyk J., 2011, „Unieść swą duszę ponad wymiar czasu” – o afektacji na przykładzie internetowych ogłoszeń towarzysko-matrymonialnych, „Prace Językoznawcze”, XIII, s. 157-165.

Matusiak-Kempa I., 2012, Wartości moralne utrwalone w nazwiskach odapelatywnych na Warmii (XVI-XVIII w.), „Prace Językoznawcze”, XIV, s. 189-198.

Matusiak-Kempa I., Przybyszewski S., 2014, Strategie deskrypcyjne w Jana z Szamotuł kazaniach o Maryi Pannie Czystej, „Prace Językoznawcze”  XVI/4, s. 81-88

Matusiak-Kempa I., Osowicka-Kondratowicz M., 2015, Interpretacja historycznojęzykowa rozwoju mowy polskich dzieci, „Język Polski”, z. 5. s. 457-465.

Matusiak-Kempa M., 2016, Aksjologiczne nacechowanie leksyki motywującej odapelatywne nazwiska Polaków, „Acta onomastica”, s. 147-154.

Matusiak-Kempa I., 2016, Tajemniczość w strukturze autokreacji na przykładzie ogłoszeń kobiet zamieszczanych w serwisie internetowym Sympatia, „Prace Językoznawcze”, XVIII/2, s. 149-158.

Matusiak-Kempa I., 2017, Dobre i  złe w ludzkiej mowie – o wartościowaniu utrwalonym w dawnych przezwiskach, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza”, vol. 24(44), nr 1, s. 87-102.

Matusiak-Kempa I., 2018, Potoczne pojęcie normy a proces kreowania dawnych przezwisk, „Prace Językoznawcze” XX/2, s. 115-125.

Matusiak-Kempa I., Osowicka-Kondratowicz M., 2018, Homogenizacja wartości w czasopismach dla dziewczynek, „Zeszyty Prasoznawcze”, T. 61, nr 3, s. 545-556.

Matusiak-Kempa I., 2020, Społeczny wymiar osobowej nazwy własnej – zarys problematyki, „Prace Językoznawcze” z. 3, s. 165-179.

Matusiak-Kempa I., 2021, Wartości materialne a kreacje antroponimiczne, „Prace Językoznawcze” XXXIII/2, s. 199-216.

Matusiak-Kempa I., 2022, Nazwiska Polaków jako tekst kultury i źródło badań nad wspólnotową autonarracją, Onomastica” LVVI, s. 51-64.

Matusiak-Kempa I., 2022, Uroda – o rozwoju semantycznym wyrazu, „Prace Językoznawcze”, XXIV/4, s. 127-142.

Matusiak-Kempa, I, 2022, O potrzebie nowego słownika odapelatywnych nazwisk Polaków –perspektywy badawcze, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza”, 29(49), nr 2, s. 153-168.

Artykuły w monografiach wieloatorskich

Matusiak I., 2005, Ziomki i przyjaciele – o nazwach polskich wykonawców hiphopowych, [w:] Nowe zjawiska w języku, tekście i komunikacji, red. A. Naruszewicz-Duchlińskiej i M. Rutkowskiego, Olsztyn, s. 143-148.

Matusiak I., Zawilska K., 2006, Bo nasze przesłanie jest jak Andresena baśnie – o odwołaniach do literatury, filmu i muzyki w tekstach polskiego hip hopu, [w:] Teksty kultury. Oblicza komunikacjio XXI wieku, pod red. J. Mazura, M. Rzeszutko-Iwan, Lublin, s. 303-311.

Matusiak I., 2006, Księgi parafialne parafii Ramsowo na Warmii jako źródło badań onomastycznych, [w:] Onomastyka regionalna, red. J. Duma, s. 128-134.

Matusiak I., Zawilska Z., 2007, Tendencje  nazewnicze na przykładzie olsztyńskich chrematonimów, [w:] Nowe nazwy własne - nowe tendencje badawcze, red. A. Cieślikowa, B. Czopek-Kopciuch, K. Skowronek, Kraków, s. 541-546.

Matusiak I.,2007, Rudy jest fałszywy – o kilku stereotypach utrwalonych w nazwiskach z terenu dawnego komornictwa jeziorańskiego ( XVII-XVIII w.), [w:] Róbcie teatr… Księga jubileuszowa ofiarowana profesorowi Bohdanowi Głuszczakowi, red. I. Grzesiak, A. Naruszewicz-Duchlińska i A. Staniszewski, Olsztyn, s. 379-389.

Naruszewicz-Duchlińska A., Matusiak I., 2007, (Anty)marketingowa rola negatywnych komentarzy w internetowym serwisie Allegro, [w:] Пoлaнıcтъıка. Пoлoнuтcтикa. Polonistyka, red. A. Kiklewicz,Mińsk, s. 69-83.

Matusiak I., 2008, Typy słowotwórcze nazwisk mieszkańców na terenie dawnego komornictwa jeziorańskiego na Warmii (XVII-XVIII w.),[w:] Z problemów słowotwórstwa, red. J. Maćkiewicz, E. Rogowska-Cybulska, Gdańsk, s. 245-256.

Matusiak I., 2008, Wartości utrwalone w nazwiskach mieszkańców komornictwa jeziorańskiego w XVII-XVIII w., [w:] Język. Społeczeństwo. Wartości, pod red. E. Laskowskiej, I. Benenowskiej, M. Jaracz, Bydgoszcz, s. 265-274

Matusiak I., 2008, Germanisation and polonisation of personal names of Old Prussian origin in the south of Warmia in the 17^th and 18^th century, [w:] Perservation of cultural heritage and strengthening of neighborhood nations identity, red. L. Juzėnaitė, Klaipeda, s. 63-68.

Matusiak I., 2009, Między imieniem a nazwiskiem, czyli o tzw. deskrypcjach określonych (na podstawie rękopisów pochodzących z dawnego komornictwa jeziorańskiego), [w:] Język, wartości a zachowania społeczne, red. J. Bujak-Lechowicz, Piotrków Trybunalski, s. 307-316.

Matusiak-Kempa I., 2010, Wartościowanie estetyczne utrwalone w nazwiskach polskich i niemieckich na Warmii. Rekonesans, [w:] Mnohotvárnost a specifičnost onomastyki, red. J. David, M. Čornejova, M. Harvalik, Ostrava-Praha, s. 355-364.

Matusiak I., 2010, Element wartościujący w określeniach identyfikujących firmy, [w:] Nazwy własne a społeczeństwo, red. R. Łobodzińska, Łask, t. 2, s. 295-304.

Matusiak-Kempa I., 2010, O sposobach autoprezentacji kobiet w ogłoszeniach towarzysko-matrymonialnych (na podstawie serwisu Sympatia), [w:] Współczesna polszczyzna w badaniach językoznawczych. Od gramatyki do języka w komunikacji, red. P. Zbróg, Kielce, s. 147-157.

Naruszewicz-Duchlińska A., Matusiak-Kempa I., 2014, Świętość w nazewnictwie i krajobrazie Warmii i Mazur, [w:] Zjawiska magiczno-demoniczne na terenie dawnych ziem pruskich na tle porównawczym, red. Kazimierz Grążewski, J. Gancewski, Olsztyn, s. 103-112.

Matusiak-Kempa I., 2014, Wartości w perspektywie futurystycznej na przykładzie serialu Czarne lustro, [w:] Seriale w kontekście kulturowym: społeczeństwo i obyczaje, red. D. Bruszewska-Przytuła, M. Cichmińska, A. Krawczyk-Łaskarzewska, s.  173-183.

Chłosta-Zielonka J., Matusiak-Kempa I., 2015, Sposoby deprecjonowania sprawczyń wypadków samochodowych [w:] Idee i wartości w języku, historii i kulturze, red. I. Matusiak-Kempa, A. Naruszewicz-Duchlińska, Olsztyn, s. 116-125.

Matusiak-Kempa I., Naruszewicz-Duchlińska A., 2016, Toponimy jako świadectwo regionalnych wartości religijnych na przykładzie nazewnictwa na Warmii i Mazurach, [w:] Slavica – Onomastica – Regionalia. Prace dedykowane Panu Profesorowi Jerzemu Dumie, red. M. Biolik, A. Naruszewicz-Duchlińska, W. Szulowska,  E. Wolnicz-Pawłowska, W. Włoskowicz, Olsztyn, s. 113-121.

Matusiak-Kempa I., 2017, Doniesienia osobiste w perspektywie aksjologicznej. Od pragmatyzmu do hedonizmu, [w:] Współczesne media, red. I. Hoffman i D. Kępa-Figura, Lublin, 337-348.

Matusiak-Kempa I., 2019, Jak dziecko wartościuje świat?, [w:] Logopedia. Z zagadnień kształcenia, teorii i praktyki oraz zawodu, red. M. Osowicka-Kondratowicz, Olsztyn, s. 71-80.

Matusiak-Kempa, 2023, Co o kreacji dawnych przezwisk mówią liczby?, [w:] Wielkopolska nazwami opisana, t. 2, pod red. M. Rutkiewicz-Hanczewskiej (w druku).

Opracowanie artykułów hasłowych do słownika Deutsches Ortsnamenbuch pod red. M. Niemeyera, Berlin-Boston 2012: (Allenstein // Olsztyn (s. 24), Angerburg // Węgorzewo (s. 33), Bartenstein // Bartoszyce (s. 50), Berent // Kościerzyna (s. 57), Bischofsburg // Biskupiec (s. 69), Braunsberg // Braniewo (s. 88), Briesen // Wąbrzeźno (s. 92), Bromberg // Bydgoszcz (s. 94), Danzig // Gdańsk (s. 119), Dirschau // Tczew (s. 129-130), Elbing // Elbląg (s. 153), Goldap // Gołdap (s. 212), Gdingen / Gotenhafen // Gdynia (s. 199), Graudenz // Grudziądz (s. 218), Heilsberg // Lidzbark Warmiński (s. 254) , Konitz // Chojnice (s. 328), Kulm (Weichsel) // Chełmno (s. 339), Lötzen // Giżycko (s. 376), Lyck // Ełk (s. 383), Marienburg // Malbork (s. 392), Marienwerder // Kwidzyń (s. 393), Mohrungen // Morąg (s. 413), Neidenburg // Nidzica (s. 431-432), Neustadt // Wejherowo (s. 445), Ortelsburg // Szczytno (s. 477-478), Ostrerode // Ostróda (s. 481), Preußisch Stargard // Starogard Gdański (s. 498), Rastenburg // Kętrzyn (s. 509), Reisenburg //Prabuty (s. 509), Schwetz // Świecie (s. 581), Sensburg // Mrągowo (s. 587) Strasburg // Brodnica (s. 614), Thorn // Toruń (s. 631), Wormditt // Orneta (s. 705), Zoppot // Sopot (s. 718).