Pracownicy Instytutu Filozofii

Pracownicy Instytutu prowadzą badania w ramach dyscypliny filozofia w kilku obszarach:

1. Filozofia społeczna. Tematyka badań prowadzonych w tym obszarze jest nader różnorodna. Należą do niej takie zagadnienia, jak relacje między zachodnią tradycją epistemologiczną a sprawiedliwością społeczną, związki kolonializmu i imperializmu i globalizacją, bezpieczeństwo międzynarodowe w warunkach globalizacji, relacje między ideami religijnymi i utopiami społecznymi, społeczne imaginaria narodów jako wspólnot wyobrażonych, status prawdy w polityce, teoretyczne i praktyczne konsekwencje koncepcji prekariatu, teoria sprawiedliwości ze szczególnym uwzględnieniem sprawiedliwości społecznej, aksjologiczne podstawy demokracji.

2. Etyka. Pracownicy Instytutu Filozofii podejmują badania nad kwestiami etycznymi w dwóch aspektach: historycznym i systemowym. Ich badania dotyczą zarówno całych koncepcji etycznych (takich jak etyka troski, etyka przyjaźni, agatologia), jak również ocen moralnych, przemian i trendów w wartościowaniu, pojęć etycznych, wartości moralnych: moralnego dobra i zła (także w ujęciu ontologicznym), wad i zalet moralnych, wolności, prawdy, przyjaźni, odpowiedzialności, solidarności, pokoju, bohaterstwa i śmierci. Przedmiotem ich badań jest także etos różnych grup ludzkich oraz relacje między stanami psychicznymi i egzystencjalnymi człowieka a postawami moralnymi.

3. Logika i epistemologia. W tym obszarze badań mieszczą się zainteresowania dotyczące metodologicznego statusu epistemologii, epistemicznego relatywizmu, metafizycznych referencji poznania, a także zagadnień logiki doksatycznej i modalnej.

4. Historia filozofii (i szerzej: idei). W kręgu zainteresowań badawczych pracowników znajdują się idee filozoficzne przedstawicieli wszystkich epok filozofii zachodniej (zwłaszcza starożytności, oświecenia niemieckiego i szkockiego oraz dziewiętnastowiecznego egzystencjalizmu), niemniej wykazują oni wyraźną predylekcję do badań nad ideami filozofów polskich, zwłaszcza Bronisława Ferdynanda Trentowskiego, Stanisława Ignacego Witkiewicza, Edwarda Abramowskiego, filozofów ze szkoły lwowsko-warszawskiej, Józefa Tischnera i Leszka Kołakowskiego. Zainteresowaniem cieszy się także filozoficzny aspekt prozy Stanisława Lema. Badania te dotyczą także pre-filozoficznych źródeł idei filozoficznych, występujących w postaci zarówno zwerbalizowanych, jak i niezwerbalizowanych mitów, przeświadczeń czy wierzeń o charakterze religijnym.

5. Ponadto liczni pracownicy podejmują badania nad zagadnieniami ontologicznymi (chociaż w większości czynią to w sposób raczej niemetodyczny i nieciągły): nad sposobem istnienia wartości, historyczną przemianą ontologicznych koncepcji zła i wolności, ontologią panteizmu, zagadnieniem jedności w wielości (koncepcja henpantyzmu).