Instytut Historii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego
Instytut Historii Uniwersytetu Łódzkiego
i
Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w Olsztynie

zapraszają na
XI sesję naukową Życie prywatne Polaków w XIX wieku „Requiem”

Olsztyn 5-6 października 2023

Cykl konferencji „Życie prywatne Polaków w XIX wieku” wkracza w drugą dekadę tematem trudnym, ale w kontekście oglądu egzystencji człowieka niezmiernie ważnym – przenosi uwagę na ostatni akord życia – umieranie.

Ostatnia droga, śmierć, żałoba to zagadnienie szczególnie mocno wybrzmiewające w dobie rozbiorów. Śmierć bohaterów na polu walki za ojczyznę, śmierć jako kara za udział w ruchach narodowych, śmierć z dala od ojczyzny – na emigracji, śmierć na zesłaniu, żałoba w wymiarze indywidualnym i zbiorowym, żałoba narodowa – to zagadnienia, do których współcześni odwoływali się często, i które odcisnęły emocjonalne piętno na postrzeganiu całej epoki.

Jednocześnie jest to temat dziewiczy od strony prywatności, odbioru społecznego, dziedzictwa kulturowego. Proponowana perspektywa poznawcza stawia sobie za cel naukową refleksję nad obrazem kresu życia, przeżywaniem agonii, śmierci i żałoby przez przedstawicieli różnych warstw społecznych; nad miejscem śmierci i żałoby w przestrzeni społecznej; nad emocjami związanymi ze śmiercią. Do dyskusji nad indywidualnymi i zbiorowymi formami odprowadzania ludzi na drugą stronę i strategiami radzenia sobie z pustką po ich stracie pragniemy zaprosić przedstawicieli różnych dyscyplin naukowych, w tym historyków, historyków sztuki, literaturoznawców, historyków kultury, antropologów historii, etnologów, muzealników i archiwistów.

Proponowane zagadnienia:

‒ Historia umierania/śmierci jako perspektywa badawcza;

‒ Tabuizacja śmierci w XIX-wiecznym społeczeństwie;

‒ Śmierć, umieranie, żałoba w XIX-wiecznej intymistyce;

‒ Śmierć w domowym zaciszu, śmierć w rodzinie, śmierć dziecka;

‒ Mitologizacja śmierci bohaterów narodowych;

‒ Pogrzeby patriotyczne;

‒ Różnorodność form wyrażania smutku po stracie; 

‒ Zróżnicowanie kulturowo-obyczajowe umierania mężczyzn i kobiet;

‒ Formy opieki nad umierającymi;

‒ Doświadczenie żałoby w różnych środowiskach i grupach społecznych (wspólnotach emocjonalnych);

‒ Żniwo epidemii i klęsk żywiołowych;

‒ Śmierć w pojedynkach;

‒ Wypadki i zabójstwa opisywane w XIX-wiecznej prasie;

‒ XIX-wieczne nekrologi;

‒ Akty ostatniej woli – wokół XIX-wiecznych testamentów;

‒ Problematyka XIX-wiecznych samobójstw;

‒ Wdowieństwo w różnych środowiskach społecznych;

‒ Ludowe rytuały związane ze śmiercią i pochówkiem;

‒ Usługi pogrzebowe w XIX wieku;

‒ Rytuały, ceremonie i mowy pogrzebowe;

‒ XIX-wieczna medycyna wobec umierania i śmierci;

‒ Śmierć w malarstwie i literaturze XIX wieku;

‒ Muzyka funeralna;

‒ XIX-wieczne nekropolie;

‒ Fotografia pośmiertna;

‒ Epitafia i pomniki, jako forma komemoracji zmarłych.

Jak zawsze jesteśmy otwarci na Państwa propozycje tematów, które mogą wykraczać poza zaproponowane powyżej zagadnienia, lecz pozostaną związane z nadrzędnym problemem badawczym konferencji.

Propozycje referatów prosimy przesyłać drogą elektroniczną na formularzu zgłoszeniowym do 30 czerwca 2023r. pod adres: zycieprywatne@wp.pl lub mariakorybut@o2.pl.  

Opłatę konferencyjną w wysokości 350 zł (obiady, serwisy kawowe podczas przerw, materiały konferencyjne, uroczysta kolacja, dofinansowanie recenzowanej publikacji) należy wnieść do 5 września 2023  roku na konto bankowe: 29 1020 3541 0000 5202 0089 4386 (Polskie Towarzystwo Historyczne, Oddział w Olsztynie, ul K. Obitza 1, 10-725 Olsztyn)z zaznaczeniem w tytule przelewu: Konferencja Życie prywatne oraz podaniem imienia i nazwiska.

Komitet Naukowy Konferencji:
prof. dr hab. Jarosław Kita, dr hab. Maria Korybut-Marciniak.

Komitet Organizacyjny Konferencji:
dr hab. Andrzej Korytko, dr Elżbieta Klimus, mgr Izabela Socka.

W imieniu Komitetu Naukowego i Organizacyjnego konferencji: 

prof. dr hab. Jarosław Kita     dr hab. Maria Korybut-Marciniak, prof. UWM